ABD’li niyet kuruluşu Atlantic Council, Türkiye’nin Finlandiya ve İsveç’in NATO üyeliğine itirazlarından vazgeçmesi ve karşıılığında aldığı taahütlerle ilgili bir tahlil yayımladı.
Atlantic Council uzmanları, “Türkiye, NATO’da el yükselterek ne kazandı?” başlıklı tahlilde, NATO’nun açık kapı siyasetine atıfla “Kapı tekrar açıldı. İttifakın Madrid’deki tepesi başlarken, haftalar süren tansiyonun akabinde Türkiye sonunda Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya katılmasıyla ilgili itirazından vazgeçti. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD Lideri Başkanı Joe Biden’la yüz yüze görüşecek” ifadeleri yer aldı.
“TÜRKİYE İÇİN BAŞARI”
Atlantic Council’ın Türkiye uzmanlarından Rich Outzen, Ankara’nın terörle ilgili kaygılarının NATO’nun gündemine getirmesinin kendisi açısından bir muvaffakiyet olduğunu belirtti. “Türkiye’nin asıl gayesi ABD’den F-16 almak” savına da değinen Outzen, Erdoğan’ın temel gayesinin bu olmadığı ve PKK’yla ilgili güvenlik tasalarının samimi olduğu yorumunda bulundu.
“ERDOĞAN’IN USTALIKLA OYUNU”
Atlantic Council Lideri Fred Kempe ise; yaşananları “Erdoğan’ın ustalıkla oyunu” diye niteleyerek, “Erdoğan, güvenlik ve iç siyasetteki çıkarları için mümkün olan en çok şeyi elde etmek için bu süreçte elini en üst seviyeye kadar yükseltti” yorumunu yaptı.
“BEYAZ SARAY TAVİZ VERDİ”
Analizde görüşlerine yer verilen savunma uzmanı Chris Skaluba ise; Erdoğan’ın Biden’la birebir yapacağı görüşmeyi, “ABD idaresinin otokrat başkanlarla görüşmeme tarafındaki hali düşünüldüğünde Beyaz Saray’ın ‘büyük tavizi'” diye yorumladı. Skaluba, Biden’ın yakın vakitte Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’la da buluşacağına dikkat çekerek; bu adımların Beyaz Saray’ın “saf prensipler yerine pratik süreçlere öncelik verdiğini gösterdiğini” söz etti.
THE ECONOMİST: ERDOĞAN KONUTA ZAFERLE DÖNÜYOR
İngiliz mecmuası The Economist ise; Türkiye’nin vetoyu kaldırması ve karşılığına taahütler almasıyla sonuçlanan anlaşmayı “Erdoğan’ın zaferi” olarak yorumladı.
Analizin bir kısmında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın futbolcu geçmişine gönderme yapılarak, “Türkiye Cumhurbaşkanı memleketler arası siyasette istediğini alabilmek için profesyonel faul yapmaktan kaçınmıyor. Geçen ay İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya üyeliğine çelme takma teşebbüsü de üstelik de Rusya böylesine bir tehdit ortamı yaratmışken, korkutucu olduğu kadar etkiliydi” denildi.
BBC: TÜRKİYE’NİN TALEPLERİNİ KABUL ETTİLER
İki İskandinav ülkesinin Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sonrası NATO’ya katılmak için müracaat yaptığını hatırlatan BBC; “Şimdi iki ülke Türkiye’nin kimi taleplerini kabul etti” sözünü kullandı.
NEWSWEEK: TÜRKİYE’DEN PUTİN’E DARBE
“Türkiye’den Putin’in NATO’nuın genişlemesini engelleme atağına darbe” başlığını atan Newsweek, Türkiye’nin veto kararında ısrar etmesi durumunda iki ülkenin birliğe giremeyeceğini hatırlattı. “Putin’in Ukrayna’yı işgali için öne sürdüğü birkaç nedenden biri de NATO’nun genişlemesini tedbire arzusuydu” denilen haberde Bunun Finlandiya ve İsveç’i NATO’ya katılmak için müracaat yapmaya sevk ettiğinin altı çizildi.
Washington Post, “Türkiye salı günü, ittifakın büyümesinin önünü açtı” tabirinin yer aldığı haberinde, Madrid’de gerçekleşen tepe için ise “son yıllardaki en değerli NATO zirvesi” yorumunda bulundu.
Politico bu gelişmeyi “Türkiye, Finlandiya ve İsveç’in NATO üyelik maksatlarının önündeki pürüzü kaldırdı” başlığı ile okurlarına duyurdu.
İSVEÇ VE FİNLANDİYA’NIN TÜRKİYE’YE VERDİĞİ TAAHÜTLER ŞUNLAR
Terör örgütü PKK’ya dayanağı nedeniyle İsveç ve Finlandiya’ya reaksiyon gösteren Türkiye, 4’lü görüşmeden istediğini aldı. İsveç ve Finlandiya’nın verdiği taahhütler şöyle:
- PKK ve uzantılarıyla uğraşta Türkiye’yle tam işbirliği.
- Terörizmin tüm biçim ve tezahürleriyle çabada Türkiye’yle dayanışma sergilenmesi.
- PYD/YPG ve FETÖ’ye takviye sağlamama taahhüdü.
- Savunma sanayii alanında ambargo kısıtlamalara gidilmemesi, işbirliğinin artırılması.
- İsveç ve Finlandiya’nın terörizmle çaba ve savunma sanayii hususlarındaki ulusal mevzuatlarını ve uygulamalarını tadil etme taahhüdü.
- Terörizm ve örgütlü cürümlerle uğraş alanında istihbarat paylaşımına ait yapılandırılmış işbirliği sistemi tesisi.
- Terör suçlularının iadesi konusunda somut adımlar atılması ve ikili seviyede ahdi düzenlemeler yapılması.
- PKK ve uzantılarının ve paravan örgütlerinin para toplama ve eleman devşirme faaliyetlerinin yasaklanması ve bunların soruşturulması.
- Türkiye’ye yönelik terör propagandasının engellenmesi.
- Finlandiya ve İsveç’in PESKO (AB Daimi Yapılandırılmış İşbirliği Süreci) dahil AB güvenlik sistemlerine en geniş formda iştirakinin desteklenmesi.
- Bu adımların uygulanmasını denetlemek üzere Adalet, İstihbarat ve Güvenlik kurumlarının iştirakiyle Daimi Ortak Sistem kurulması.