Çayan Okuducî
Cancîkyan ji gelê xwe re bi peyvên xwe yê bi êş û ferasat Escort Eryaman helbestan hişt Ji me re di temenê xwe yê kin de heftê û yek 71 helbest hişt Ji me re hêviyên xwe yê şikestî û nîvco hişt Ji me re Eryaman Escort di helbestan de wêrekbûn û romantîkbûnê destnîşan kir Bi formên xwe yê xas û resen kul û kaygıya mirovan honand Ne cilde ji gelê xwe re helbest hişt ji xwînerên Escort Bayan helbestan re risteyên bişewat û ji kezebê hişt Bi zimanê dayika xwe berheman hişt ji me re neheqiya ku li ser gelê wî çizgi meşandin tomar kir Cancîkyan çaxê ji Ankara Escort dayika xwe bû û çavên xwe vekir li ser jenosîdiya Ermanan pênc sal derbas bûbû Bêhna qirkirinê û tehcîrê ji nav mala şa r dihat Diya Cancîkyan bêdeng û lal Eryaman Escort Bayan bû li ser vê mijarê Wek kurdên ku sirgûn û di bin qirkirinê da derbas bûbûn dê û bavên wan ji tirsana serdestên nasnemaya kûjer û qatlîamkaran ji sebiyên xwe re eşkere nekiribûn Dê û bavê şa r jî di bin bêdengiyê bi çavên xwe yê tirs diqêriyan Di mal de cemeda kuştin û tehcîrê her tim xwe da hîs kirinê Di nav feqirî û belangaziyê de û di ser da jî nexweşiya ziravê û neheqiyên ku nay ser ziman seh kir hîs kir dî
Garbîs Cancîkyan 1920an de li Samatyaya Stembolê ji dayik tabana û ji ber nexweşiya ziravê bîst û şeş saliya xwe de 26ê Sibatê sala 1946an de dimire Helbest nivîsandina wî bi temenek piçûk da destpêdike Helbesta wiya ewil sala 1936an de bi navê Ore Or Roj bi Roj bi bernavka Araksî Soxoman di rojnemeya Badger de tê weşandin Şa r gellek caran helbestên xwe dişîne kovaran lê nay weşandin Paşiye bi navê jinek helbesta xwe dişîne û pişt re tê parvekirin Mahlas jî Araksî Soxoman e Helbestên xwe yê ewil de bandora helbestkarên romantîk û şopên wan em tabanının Zêdetir romantîkên Fransî bandor lê kirine berhemên ermenkî da jî şopên helbestkarên ermenî em tabanının Pirtûka ewil bi Hayganuz Kalustyan re sala 1942an de bi navê Balkis derdixin Maneya Balkis Alacakaranlık Lêl e Navê pirtûkê rihê şa r destnîşan dike qitkirina gel hêma dike û tehcîrê bibîr dixe Mesken pirtûk bi zimanê tirkî tê weşandin Helbestkar bi du zimanî helbest nivîsandiye ermenkî tirkî Çîroka Cancîkyan Orhan Velî Melîh Cevdet Oktay Rifat bibîr dixe Mesken çîrok jî di wêjeyê de nûbûne Bi pêşengiya Orhan Velî û hevalên wî Birinci Yeni Rêbaza Garîp sala 1937an de di kovara Varlik ê de dest bi weşana helbestan kiribûn Û paşiyê sala 1941an de bi navê Garîp pirtûkek hevpar weşandin Orhan Welî Melîh Cewdet ve Oktay Rîfat Di helbestê de nû bûn estetîk form û polîtîkbûnê jî qelema Welî bi pêşgotinek armanca xwe diyar kiribûn Salak paşiyê 1942an de Cancîkyan û Kalustyan jî di pêşgotina Balkis de armanca xwe eşkere dikirin Her du pêşgotin gellek nezî hevûdin in
Di pêşgotina Balkis ê de konut paragraf balkêşe Nû bûn bi kevnepoşiya korbûne va were meşandin di dawiya wê de xeletiye destnîşan bike Di Edebiyata ermenên Stenbolê da nû bûn keda Cancîkyan û Kalustyan em tabanının Di pêşgotinê de helbesta nû wisa xemilandine Realîstbûn cilde dîtin û destnîşan kirin nîne şa r bûn tabana ku nîşan bide û bide hîs kirine Tabîat naxapîne agir hep dişewîtine cemed her tim sar dike Birinci Yeni realîst civakî bû Helbestên ku di Balkisê dane em dixweynin ji bilî çend helbestan realîst in û meseleya civakî daye pêş
2016an de bi navê Ev Emrê Min e Şibatê Şu Ömrümün Şubat ı çizgi weşandin 1 Hemû helbestên şa r û li ser şa r tiştên ku hatine gotin û nivîsandin em dixweynin Helbestên Ermenkî jî bi wergêra Ohannes Şaşkal hatiye wergêrandin bo tirkî Cancîkyan ne deriye helbestan nivîsî ceribandinan û bîranîne xwe jî nivîsiye Di pirtûka ewil Balkis de em çarde 14 helbest dixweynin Helbestên wî di bin bandora Birinci Yeni de maye Estetîk û navarok jî dişibe Rêbaza Garîbê Zimanê şa r rojane ye bi usluba xwe resen û romantîkbûna tenêtiyê honandiye Kirdeyên helbestan ji mirovên derdora xwe ji kedkaran ji zarokên kedkaran jinên mahkuman e kin û kurtasî jiyana mirovên rojane di risteyên xwe de vegotiye Helbestê ewil çiqas bi zimanê rojane were vegotin jî di bingeha xwe de qad bi qad mirinê neqiş kiriye Helbest gellek kin in û rasteqînin Vêga emê ji helbestên mînîmal çend helbestan bixweynin
Mektep
Li kêleka mektebê
Girtîgeh
Bexçeya girtîgehê heye
Ê mektebê tineye
Navê helbestê comparaıson e Helbesta Ewê Çi Bibe Ne Olacak em bi xweynin
Xemgîniya vê şevê
Xwedêyo
Kûr û reş
Reşbûna vê şevê
Xwedêyo
Bajar û lisana min
Li ser
RISTE MÎNÎMAL Û SAF IN
Mesken helbest bi teşaya xwe nû bûnê bi xwe re aniye Di serdema xwe de qaliban û kevneşopiyê kişandiye Cancîkyan tiştê ku jê bawer kiriye li pey wê çûye konut jî bo wêrekiya mînakekê ye Mînîmal û saf in riste Hem teşe hem jî ahenga wê di bin bandora Brinci Yeni yê daye Ka em ji Rupen Maşoyan sala 1989an de nivîsa ku li ser Yeni İstanbul Ermeni Şiiri ve Garbis Cancikyan nivîsiye jê çend paragrafên balkêş bixweynin Şere Cîhana Yekemîn û Şoreşa Cotmehê di civat û nav gelan de bandorek xurt meşand Bi taybetî jî li ser gelê Rojava û civaka wê têkiliyên xurt derdixist meydanê Huner û edebiyat jî ji vê bandore azade nîbû Bîlhesa helbestkar ketin pey rêyên nû Derdên ferdî û hestên kesayete cîhên xwe danî endîşaya cîhanî
Piştî Şoreşa Cotmehê çi helbest çi roman çi hunera plastîk be gellek caran em leqayê şopên şoreşe bûn Ji qada kesayete xwe bi ber endîşeya cîhanî va qelapt Di destpêka serdema Şoreşa Cotmehê û heta sala 1980an de berhemên ku hatine nivîsandin zêdetir bi nêrîna Endîşeya Cîhanî va berhem hatin honandin Berhemên Cegerxwîn û Şikoyê Hesen jî bo vê mijare mînakên xurt didin destê me helbest şoreşgerî Helbestên Rojen Barnas û Abdulla Peşêw jî piştî Cegerxwîn û Hesen meriv dikare şopên endîşaya netew bervî endîşeya cihanî ve biqelibîne Maşoyan didomîne Hunera angaje edebiyata angaje helbesta angaje Êdî huner bo hunerê nîbû Wek ekolên edebiyat û hunerê fûturîzm Dadaîzm Surrealîzm Realîzm Empresyonîzm cihê ekola Mîstîk û Romantîkê digirt Tirkiye dervayê van rêbazan û ekolan nikaribû bimîne Destpêkê da Nazim Hîkmet û di pişt re jî Orhan Welî û hevalên wî binyada ‘Yeni Türk Edebiyatı’ avadikirin û berbelav dibû Bêguman bandor û tesîra ‘Yeni Türk Edebiyatı’ li ser Helbesta Stenbol a Ermenkî hebû Lê tabana ku em viya jî binîn ser ziman Helbesta Stenbol a Ermenkiya Nû ti car bêrokirin û pîvan li pey neçû
Di edebiyata nû ya ermenkî ne deriye ji Stenbolê bang dida li Rojhilatê jî 1922an de deng bilind bibû Li Sovyeta Ermanîstanê bi pêşengiya şa r Yexîşê Çarents û hevalên wî sala 1922an de manîfesto weşandibûn û armanca xwe wisa eşkere dikirin Helbesta me ya Ermenkî bivê nevê di nav nexweşiya zirav de li ber mirinê ye Me teşxîs kir û em derdikevin meydanê Em bi xwe re hewaya pakij û bi pola sihata xweş cilt Di damarên xwe de em kelacaniya qelebalixan hîs dikin Emê peymanek bidin helbestê ji odeyan derxin li kûçeyan û qadan bigerînin Ji pirtûkan jiyanek bi peyvan ava bikin Hema bila nebe ekolên arîstokrat nivîskarên koşkan pirtûkên li pirtûkxaneyê radizin û jinên eywanan Bi Yek Kevir Du Bihar wêrger Ohannes Şaşkal Stenbol Weşanxeneya Adam 1989
MESELEYA HELBESTA CANCÎKYAN MESELEYA MIROV BÛ
Cancîkyan di helbestên xwe de derdora mirovan da çû û sınır Meseleya helbesta wî meseleya mirov bû Di însanan de xwe dîdit êşên wan hêviyên wan tengasiyên wan belangazî û feqîrbûna wan di helbestên xwe yê mînîmal de neqiş kir Garbîs jî feqîr û kedkarek zarok bû Tiştên ku nivîsî jê dûr nîbû Di nav wê rewşê da dijiya çaxê nexweşiya zirav lê ket bo tedawiya xwe Milli Piyango distand çavê xizaniyê kor be Garbîs çiqas romantîk bû ew qas jî rasteqîn bû Helbestên xwe de wêrek bû peyvên ku ji civatê dûr ketî rû neda wan û risteyên xwe de bikar neanî Mîsal berhema wiya bi navê Seyahat Ger de em hem bi peyvên rojane çawa helbestê honandiye dixweynin hem jî şopên qirkirina gelê ermen tabanının
Bavê min diya min
arapkîr tekîrdax
stenbol hayrabol
şam
qudûs
stenbol
samatya
caddeya marmarayê no 55
20 sal
kireciyê konut male ye
Dîsa berhema Ore Or Roj Bi Roj da û Cehennemê Mala Me de şopên Qirkirina gel tabanının hemû derewin hemûyan derewan dikin tenê baweriya min bi peyvên dayika min heye qet derewan nake diya min û her roj eynî hevokê dibêje CEHENNEMÊ MALA ME SEBİYÊ MİN Di helbestên xwe yê ermenkî de êşa xwe bi êş û hebûna gelê xwe va girêdaye Di pirtûkê de li ser qirkirine gellek done henin Ji wan çend helbest mesken in Ji Axê Re Pesn Veqetandin Zayîna Min Keça Sewî Cehennemî û hwd
Di wan helbestan de xwîner çîroka helbestkar dixweyne lê di bingeha xwe de trajediya gel hêma kiriye Îmgeyên ku bi kar aniye li ser du stûnan rabiye û dijberî hevûdin in Wek bihar û zivistan an hêvî û mirin bûkanî û kefen Helbestek şa r ê bênav risteya ewil wisa destpê dike ji spiye hez dikir ji rengan Şa r bi hevokên xwe zorê dide mirinê û mirin li ber deriyê şa r bi nexweşiye sıkıntı dide Şa r bi kulîlk hêvî hezkirin meskenin aşîtî ked û bi enstrumanên jiyana ku feyz dide li ber daye Di helbestên xwe yê herî kelecan û hêvî da jî siya neheqiyê nexweşîn feqîrî û travmaya jenosîdê meriv bi rihetî tabanına Tiştek balkêş di berheman de qet li jor dadgeha xwe ava nekiriye ji jor biryar û qirar nedaye Hêza ku şa r di destê xwe de tabanına û bi vê hêze gellek caran li jor diaxive Cancîkyan xwe ji vê hêze dûr xistiye Me li jor gotibû wêrek e Wêrekbûna wî hem qalibên kevnar şikandine hem jî ji devê kedkaran û birîndaran meseleya xwe vegotiye Mesken vegotin di bêjinga hişê şa r de gîhiştiye me Vêga emê ji çend helbestan risteyên cur bi cur bixweynin ku bila armanca me serpişt bibe çend lokme nan çend cixare û ji hemû manzareyên xweşik dûr bila bibe cil û bikeve stûyê min ji we re strana binivîs im , “piştî gere diwestiya bo betlane li parkek behna xwe dida kes nizan bû çima ew zarokê biçûk destên wê di berîka wê de digeriya bi beredayî yek tine bû oxira xêrê lê bikirina rehmetî zilamek baş bû qefilîm qefilîm li bin mesken stêrkan mesken heyvê û ewran û hwd
Vêga ezê dora xwe bidim Şaşkalê ku li ser Cancîkyan çi gotiye û tespîtên wî çinin bi veguhêziya wî em bixweynin Di serdema hewesdariyê de bi taybetî jî wek şa r bi nexweşiya ziravê jiyana xwe dest dane du helbestkarên mezin û romantîk Bedros Turyan û Mîsak Medzarents bandoran wan em tabanının Her wiha ji şa re mezin Tanîel Varujan jî feyz girtiye etki lê kiriye Di uslubê de tesîrek bandorek em nabînin Zêdetir bandora ku li ser şa r e di risteyan da an bi metaforên ku dişibin hevûdin em dixweynin An vegotina bibîrxistinî li ber çav dikeve Her wiha di helbesta Cehennemî de dubareyên derbdana Bavo lez ke risteyên Tanîel Varujan ku Hayr Orhne Bav pîroz da cilde bi asta risteyê da hinartine em tabanının Helbesta Cancîkyan Keça Sêwî de jî hezkiriye şa r Mîsak Medzarents risteya wiya Kuyr modetsîr xwe nêz bike xwişkê di helbesta Cancîkyan de mesken peyv xweşike hatiye wêrgerandin de deng wî deyn girtiye û badike Di navbera helbestan de lêçûnek din meriv nabîne Dîsa helbesta Maçkirina Ewil de pênc risteyên wiye dawî terza Bedros Turyan e Helbesta Bêhêvî de risteya dawî dişibe risteya Bedros Turyan Bidi Mernim Yes Ezê Bimrim
Şaşkal jî diyar kiriye di risteyan de lêçûnî silav û denglêkirine Arzûyên şa r xav in û ji seydayên xwe re silavên xwe yê germ û ji lisan pêşkeş dike Mesken bûyer jî em dikarin bêjin xwesteka şa r Garbîsê ye xwe bigîhijine seydayê xwe û mesken risteyên ku Şaşkal destnîşankir tezahûra binhiş e Çaxê min dest bi ş ira kurmancî kir deng û ritma seyda Berken Bereh li ser helbestê min a kurmancî etki û bandora wî xurt bû Mesken bandor û etki rê li ber min vedikir herikbariya risteyan û istikrar ku ji helbestan belav dibû zelal pak rojane û samîmî bû Di bingeha xwe de şîrê kurmancî dianî nav malê hestên xav di bêjinga hiş û ferasete da digîhişt guhê min Hin kes û heval li ser helbesta Seyda Berken Bereh çima nanivîsî dibên Meriv dikare binivîsê lê ew qas ne hêsane zehmetiya wê piştî her xwendinê hûrbûn û kûrbûna risteyan de an meriv bervî xwarê va diçe an li ser asoyan derdikeve gerê Yanî têkiliya min û helbesta seyda hestiyare heta ku hûn bêjin bi hîs û bibingehe Ewên ku dest bi helbest xwendina kurmancî bikin teqez bila bi helbestên Seyda Berken destpê bikin Çimkî helbest xas û ji malê ye Bi vê pêwendî yê jî şîfayê daxwaz dikim ji Seyda Berken Bereh re
Nivîsê em bidin hev Cancîkyan emrê xwe yê kin de helbesta xwe ji me re hişt İstikrar xwe hişt xwediyê kul û êşan re bû çav û lêv Bi zimanê gelê xwe bersivan da serdestan û xwediye jenosîdan Evînan honand zarokên kedkar kir meseleya xwe bi devê wan axivî Garbîs Cancîkyan kedkarên zimanê xwe bû
1 Şu Ömrümün Şubat ı Garbîs Cancîkyan Ohannes Şaşkal 2016 Weşenxaneya Aras