Katı atıkların sistemsiz bertaraf edilmesi ve yüzeysel yırtıcı depolama formüllerinin uygulanması, Doğu Karadeniz’de uzun müddetli etraf meselelerine yol açıyor. Bölgede vilayet ve ilçe belediyeleri bir ortaya gelerek Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın dayanakları ile katı atık depolama ve sürece merkezleri kurarak çöp sıkıntısına tahlil bulmaya çalışıyor. Ancak yayla, vadi, dere ve yol kenarlarına yabanî depolama prosedürleri ile biriktirilen çöpler, taşkınlarla sürüklendiği denizde kirliliğe neden oluyor.
Karadeniz Teknik Üniversitesi Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi öğretim üyelerince Samsun-Artvin ortasında trol gemisi ile yapılan deniz tabanı kirlilik araştırmasında kilometrekareye 1800 adet çöp düştüğü belirlendi. En düşük noktada 250 adet çöpün yer aldığı taban kirliliği oranının Karadeniz’in doğusunda daha yüksek olduğu tespit edildi.
GİRESUN’DA ATIK SU SIZINTISI TESPİT EDİLDİ
Giresun’da depolanan çöplerden etrafa atık su sızdığı tespit edilen Görele ilçesine bağlı Çavuşlu beldesindeki katı atık bertaraf tesisinin faaliyeti; depolama halinin hava, su ve toprakta kirliliğe yol açtığı gerekçesiyle yargı kararı ile durduruldu. Görele Cumhuriyet Başsavcılığı da tesis yöneticileri hakkında ‘çevrenin taammüden kirletilmesi’ hatasından soruşturma başlattı.
TRABZON’A YENİ DEPOLAMA ALANI YAPILDI
Trabzon’un Sürmene ilçesindeki, dünyada sarıçam ormanlarının deniz düzeyine inebildiği ender alanlardan olan Çamburnu Tabiat Parkı bitişiğinde kurulan katı atık çöp depolama alanı da doldu. Çöp dökümü durdurulan alanın yerine Yanbolu Vadisi’nde yeni alan oluşturuldu. Çamburnu halkı, çöp depolama alanından muhtemel metan gazı patlaması ve katı atıklardan ortaya çıkan sızıntı suları nedeniyle tedirginlik yaşadıklarını belirtirken, uzmanlar ise alanın çok güzel izole ve rehabilite edilmesi gerektiğini savunup 10 yıl boyunca yakından izlenmesini öneriliyor.
ARTVİN’DE YOL KENARI ÇÖP DEPOSU OLDU
Artvin’in kıyı ilçelerinde de katı atık depolama alanlarının olmaması nedeniyle sorun yaşanıyor. Karadeniz kıyısına dökülen çöpler nedeniyle bölgede etraf kirliliği meydana geldi. Hopa ilçesinde köy ve mahallelerden toplanan çöpler, ilçeye 2 kilometre uzaklıkta Karadeniz Kıyı Yolu kenarına dökülüyor. Örülen duvarla yoldan gelip geçenlerin göremediği çöp birikintilerinden etrafa makûs koku yayılıyor.
‘KARADENİZ’İN DOĞUSU DAHA KİRLİ’
KTÜ Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi Araştırma Vazifelisi Dr. Yahya Terzi, denizlerdeki çöplerin 100 yıl geçse bile varlığını sürdürdüğünü söyledi. Dr. Terzi, “Vahşi depolama alanlarından yahut direkt tabiata atılarak dere ve akarsularla taşınan çöpler, denize ulaşıyor. Samsun ve Artvin ortasında taban trolüyle deniz tabanında araştırma yaptık. Bölgeler ortası farklılık göstermekle birlikte kilometrekareye 250 ila 1800 adet deniz çöpü düştüğünü belirledik. Bu yüksek bir ölçü. Birtakım bölgelerde arttığını, birtakım bölgelerde de azaldığını görüyoruz. Bilhassa Trabzon, Rize ve Artvin, Orta Karadeniz’e nazaran daha kirli. Depolama alanlarında organik atıkların bozulması, bilhassa sıcaklığın arttığı periyotta yaydığı makûs koku etraftaki halkı rahatsız ediyor. Yeniden buralardaki sızıntıların yer altı sularını kirletme riski de var. Bu üzere yerler planlanırken dikkat edilmeli” dedi.
‘KÖY HALKI OLARAK IZDIRAP ÇEKİYORUZ’
Trabzon’un Sürmene ilçesi Çamburnu mevkisindeki çöp depolama alanı yakınında yaşayan ressam Gökçe Erhan, çöp tesisinin geçen yıl kapatıldığını lakin çevreyi kirletmeye devam ettiğini tez etti. Erhan, “2007’den beri köy halkı olarak ıstırap çekiyoruz lakin aslında Karadeniz genelinde çöp sorunu var. Çağdaş tesislerde de yabanî depolama yaptıkları için bu sorun Karadeniz’in hiçbir yerinde çözülmüş değil. Bence çöpleri ayrıştırarak, tesislere gönderilmesi ve devamında gerekliliklerin yerine getirilmesi mevzuyu çözecektir” diye konuştu.
‘ÇÖP SUYU YOLDAN GEÇİYOR’
Çamburnu Mahallesi’nde oturan Enes Öksüz de tesisin kapanmasına karşın yaşanan problemlerde değişen bir şey olmadığını belirterek, “Burada çöp suyu sızıntısı var. Çöp suyu bağ ve bahçelere akıyor. Yağmurlu havalarda dereler, bunu kaldırmayıp taşıyor. Çöp suyu yolda geçiyor. Hayvanlarım yol üzerinden geçerken evvelce su içerlerdi. Şu an su içiremiyorum” tabirlerini kullandı.