Mahkeme, AK Partili Ümraniye Belediye Lideri İsmet Yıldırım’a Hekimbaşı Mahallesi’nde kentsel dönüşüm kapsamında verilen sınırsız yetkiyi iptal etti. Mahkeme kararında yetkilerin rastgele bir sınırlama yapılmadan ve kapsamı belirlenmeden belediye liderine devredildiğine vurgu yapılması dikkat çekti.
Ümraniye Belediye Meclisi gündemine 2021 yılının aralık ayında bir teklif rapor geldi. Rapor, “6306 sayılı kanun kapsamında yapılacak iş ve süreçler için belediye liderine yetki verilmesi”ni kapsıyordu. Teklif, Hekimbaşı Mahallesi’nde kimi adalarda Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’nca onaylanmak üzere Riskli Alan ve Rezerv Yapı Alanı’na ait arazi ve arsa düzenleme süreçlerinden hak sahiplerinin tespiti ve hak sahipleriyle mutabakat yapma, inşaat yapma ve yaptırma, kamu yönetimlerine ilişkin taşınmazların kamu kurumlarına tahsis ve periyot süreçlerine kadar pek çok yetkiyi içeriyordu. Hekimbaşı Mahallesi’nde kentsel dönüşümü kapsayan yetki talebi AK Partili, MHP’li ve ÂLÂ Partili meclis üyeleri tarafından kabul edildi. Teklife CHP’li Meclis üyeleri ise “ret” oyu kullandı.
KARARA KARŞI DAVA
İlçe belediyesinin ve hukuk kurulunun CHP’li meclis üyesi Filiz Öztürk Çelik, kelam konusu meclis kararının iptali talebiyle dava açtı. Davayı görüşen İstanbul 4. Yönetim Mahkemesi, kelam konusu yetkinin Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından 21 Ocak 2022’de yetkinin belediye liderine mahsus verilmediği, belediye meclisi, belediye encümeni ve belediye liderinden oluşan mahalli yönetim hukukî tüzel kişiliği sıfatıyla Ümraniye Belediye Başkanlığı’na verildiğinin anlaşıldığını belirtti.
Kural olarak bir yetkinin kanunla belirlenen merciinin kendisinin kullanması gerektiğine dikkat çekilen mahkeme kararında, “İdari merciler yetkilerini yönetimin işleyişini aktif ve hızlı bir hale getirebilmek üzere hedeflerle devretmek istiyor iseler; bu fakat kanunun açıkça müsaade verdiği hallerde ve hudut ve kapsamı açıkça belirtilerek yapılabilir ki; aksi bir kabul tüzel güvenlik unsurunu zedeleyeceği üzere kanun koyucunun iradesinin de idari makamlarca ortadan kaldırılması manasını taşıyacağından yasal yönetim unsuruna de terslik oluşturacaktır” denildi.
‘HUKUKA AYKIRI’
Kararda verilen yetkilerde rastgele bir sınırlama yapılmadan ve kapsamı belirlenmeden belediye liderine devredildiğine vurgu yapılarak özetle şu sözlere yer verildi:
“Bu durumda, dava konusu meclis kararı ile belediye liderine verilen yetkinin hudut ve kapsamı açıkça belirtilmeyerek hukuksal güvenlik unsurunu zedeleyeceği ve kanun koyucunun iradesinin de idari makamlarca ortadan kaldırılması manasını taşıyacağı, öte yandan kanun ile şura halinde alınacak kararların makul bir bireye devredilmesi için kanunda ayrıksı bir düzenleme bulunması gerektiği lakin üstte belirtildiği üzere kanunda bu tarafta ayrıksı bir düzenleme de bulunmadığının açık olması karşısında yasal yönetim prensibine alışılmamış olan dava konusu meclis kararında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.”
Mahkeme meclis kararının iptaline oy birliğiyle karar verdi.