Vatandaşlara yönelik olarak liralaşma stratejini güçlendirmeyi amaçlayan yeni enstrüman Gelire Endeksli Devlet İç Borçlanma Senetleri (GES) bugün yatırımcıların talebine sunuluyor.
Gelire endeksli devlet iç borçlanma senedinin (GES) vadesi 6 ay olarak belirlenirken sonraki etaplarda 1 yıl ve/veya öteki vadelerde de ihraç yapılması öngörülüyor.
Vatandaşların yatırımlarını Türk lirası cinsi varlıklara yönlendirebilmesi için alternatif bir araç olarak açıklanan GES getirileri, gelir performansı güçlü olan ve bütçeye hasılat transferi yapan kamu iktisadi teşebbüslerinin (KİT) gelirlerine endeksli olacak.
Yeni uygulamada, 3 ayda bir ödenecek kuponlar için uygulanacak taban getiri garantisi sayesinde, vatandaşların gelir hisselerindeki değişimlerden olumsuz etkilenmesi önlenecek.
Bununla birlikte, GES’lere bahis KİT’lerden bütçeye aktarılan hasılat performansı beklenenin üzerinde geldiğinde yatırımcılara ek getiri sunulacak.
Asgari talep fiyatı 1000 lira olarak belirlenen senetler 1 liranın katları formunda ihraç edilecek. Senetler, talep toplama devrini takip eden haftada, 24 Haziran Cuma yatırımcıların hesaplarına aktarılacak.
GES’lerin kupon ödemelerinde temel alınacak beklenen hasılat hissesi meblağı olarak, 2022 Yılı Bütçe Kanunu’nda açıklanan 2022 yılı için toplam 874 milyon 144 bin liralık (ilgili KİT’lerden sağlanan gelir tahmini) gelir varsayımı meblağı baz alınacak.
Öte yandan, 22 Aralık 2021-31 Aralık 2022 periyodunda iktisap edilen, DİBS’lerden elde edilen gelir ve yararlara yüzde sıfır stopaj uygulanacak. Bu sebeple, 23 Eylül 2022 ve 23 Aralık 2022 tarihlerinde yapılacak kupon ödemelerinde stopaj oranı yüzde sıfır olacak.
GES’lere ait en çok merak edilen 10 soru ve cevapları şöyle:
1) Gelire endeksli olduğu söz edilen senetler hangi kurumun gelirine endeksli olacak?
GES’lerin getirileri, kamu iktisadi teşebbüsleri içinde yer alan Devlet Hava Meydanları İşletmeleri (DHMİ) ve Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğünden (KEGM) bütçeye aktarılan hasılat hisselerine endeksli olacak.
2) Ödenecek taban bir gelir oranı olacak mı, olacaksa bu oran nasıl belirlenecek?
İhraç basamağında Bakanlık tarafından her bir kupon ödemesine baz teşkil edecek bir getiri oranı belirlenecek.
Kupon ödemelerinde, ihraç yılı Bütçe Kanunu’nda, ihraç yılı ve senedin vade devrini kapsayan yıllar için açıklanan hasılat hissesine ait gelir kestirimi sayıları ile kupon ödemesinin gerçekleşeceği aydan bir evvelki ay prestijiyle açıklanmış son 3 ayda elde edilen toplam hasılat hissesi fiyatlarına ait gerçekleşmeler sonucunda, Bakanlık tarafından ihraç basamağında belirlenen getiri oranı endeksleme usulüyle tekrar kıymetlenecek.
Bu çerçevede, hasılat hisselerine ait endeks oluşturulacak ve yatırımcıya ödenecek sonuncu getiri oranı, ihraç basamağında Bakanlık tarafından belirlenen getiri oranının, hasılat hissesi gerçekleşmeleri çerçevesinde hesaplanacak endeks kıymetiyle çarpılması yoluyla hesaplanacak.
İlgili endeks bedeli taban 95 ve azami 110 düzeyinde olabilecek ve bu kapsamda yatırımcıya ilan edilen kupon oranının minimum yüzde 95’ine denk gelen bir getiri garantisi sunulurken hasılat hisseleri gerçekleşmelerinin projeksiyon meblağının üzerinde olması durumunda yatırımcılar ilan edilen kupon oranının azami yüzde 110’una kadar getiri de elde edebilecek.
Bu ay yapılacak ihraçta Hazine tarafından belirlenen dönemsel getiri yüzde 5,32 ve yıllık bileşiği yüzde 23,04 olacak. Bu kapsamda, gelir gerçekleşmelerine nazaran azami yıllık bileşik getiri oranı yüzde 25,54’ü bulabilecek.
3) Duyuru ve talep toplama süreçleri nasıl gerçekleştirilecek?
Söz konusu senetlere ait ihraç duyurusu, talep toplama süreci ve senede ait özelliklerin yer aldığı dokümanlar Hazine ve Maliye Bakanlığının internet sayfasından kamuoyuyla paylaşılacak.
Bununla birlikte, kelam konusu senetlerin ihracı halka arz sistemiyle gerçekleştirilecek, talep toplama süreci aracı bankalarla belirlenecek.
4) Eserden faydalanmak isteyen vatandaşlar hangi adımları izleyecek?
Bu mevzuda aracı bankalar vatandaşları ayrıntılı bir halde (ilgili hesapların açılması, menkul değer transferi, saklanması üzere konular hakkında) bilgilendirecek.
Diğer taraftan, geçmişte uygulanan halka arzlarda olduğu formuyla vatandaşlar aracı bankalara müracaat yaparak bu eseri çarçabuk alabilecek.
5) Eserin vadesi ve vade getirisi nasıl hesaplanacak?
Senedin vadesi 6 ay olarak belirlendi. Sonraki evrelerde 1 yıl ve/veya başka vadelerde de ihraç yapılması öngörülüyor.
6) Eser hangi bankalar aracılığıyla gerçekleştirilecek?
Talep toplama birinci etapta Ziraat Bankası, Halk Bankası ve Vakıflar Bankası aracılığıyla gerçekleştirilecek.
7) Vatandaşların gelir hisselerindeki değişimlerden olumsuz etkilenmesi nasıl önlenecek?
Senedin kesin getiri oranı, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen getiri oranının hasılat hissesi gerçekleşmeleri çerçevesinde hesaplanacak endeks bedeliyle çarpılması yoluyla ortaya çıkacak.
İlgili endeks pahası minimum 95 ve azami 110 düzeyinde olabilecek. Bu kapsamda yatırımcıya ilan edilen kupon oranının minimum yüzde 95’ine denk gelen bir getiri garantisi sunulurken hasılat hisseleri gerçekleşmelerinin projeksiyon fiyatının üzerinde olması durumunda yatırımcı daha yüksek bir getiri elde edebilecek.
8) Sisteme yalnızca gerçek şahıslar mi dahil olacak, şirketler dahil olabilecek mi?
Söz konusu senetler yalnızca gerçek bireylere ihraç edilecek.
9) Kur muhafazalı mevduat hesabını ya da açıklanan farklı eserleri kullananlar bunu da kullanılabilecek mi?
Anılan hesap ve/veya eserleri kullanan vatandaşlar da bu senetleri satın alabilecek.
10) Sisteme yalnızca döviz hesabını bozduranlar mı dahil olacak?
Söz konusu ihraçlara tüm kişisel yatırımcılar dahil olabilecek.
Bakanlık tarafından yatırım araçlarının çeşitlendirilmesi, yatırımcı tabanının genişletilmesi ve yatırımcıların Türk lirası cinsi varlıklara yönelimlerinin teşvik edilmesi gayesiyle GES ihraç edileceği açıklandı.